De natuur rond onze school
Wat zijn bladeren eigenlijk?
Een blad is eigenlijk een orgaan van een boom. In een blad gebeuren er heel bijzondere dingen. De belangrijkste zijn fotosynthese en verdamping en de waterstroom.
Verschillende soorten bladeren
Fotosynthese
Wist je dat een boom eigenlijk een soort superkracht heeft? Planten kunnen namelijk als enige levende wezen op de hele wereld hun eigen voedsel maken. Hiervoor hebben ze water (H20) en kooldioxide (CO2) nodig. Door middel van het licht maken ze energie. Dit heet fotosynthese.
De boom haalt met zijn wortels het water uit de grond. Dit pompt hij door de stam en takken naar de bladeren. De bladeren kunnen door hele kleine gaatjes (huidmondjes) in de bladspiegel lucht opnemen. Met de huidmondjes kunnen ze ook kooldioxide uit de lucht halen. De bladgroenkorrels vangen het licht op en vormen daaruit energie. De plant maakt suiker uit de kooldioxide en het water. De boom is eigenlijk een soort suikerfabriekje. De boom maakt niet alleen suiker maar ook zuurstof. Dit is voor de mensen en dieren erg belangrijk.
Omdat de boom zelf zijn voedingsstoffen maakt, staat de boom onderaan de voedselketen. Dieren eten plantaardige materialen, andere dieren eten deze dieren en zo is er voedsel voor iedereen.
De verdamping en waterstroom
Om fotosynthese te krijgen heeft de boom dus water nodig in de bladeren. Het water kan alleen in de bladeren komen als de wortels voldoende water uit de grond kunnen halen. De cellen in de stam zorgen er voor dat het water eigenlijk omhoog gezogen wordt. In het voorjaar wordt door de boom de sapstroom op gang gebracht. Zo kan de boom in de lente en zomer voldoende voedsel aanmaken. Als het herfst wordt, en er steeds minder licht is, loopt de sapstroom terug en gaat de boom in een soort winterslaap. Hij groeit dan veel langzamer.
In de winter, als het koud is, kan de boom bevriezen als er water door de boom blijft stromen. Hiervoor heeft de boom een trucje. De verbindingen tussen de bladeren en de boom worden dicht gemaakt zodat de bladeren verdorren. Het bladgroen wordt uit de bladeren gezogen. Hierdoor krijgen de blaadjes zulke mooie kleuren. Het blad sterft wel af en valt van de boom. Zo is er geen water meer in de boom en kan hij niet bevriezen.
Verschillende soorten bladeren
Bladeren zorgen dus voor energie voor de boom maar ze zien er allemaal heel verschillend uit. Dat is heel fijn, want anders leken alle bomen ook zoveel op elkaar.
De verschillen in bladeren kan je het beste zien in de:
Hoe zit het blad aan de boom?
Nerven
Vorm
Bladranden
Een blad onder de microscoop
Als je met een microscoop naar een blad kijkt zie je veel verschillende onderdelen:
- De Cuticula is een vettig laagje was bovenop de epidermis,
dat beschermt tegen uitdrogen en gevaarlijke infecties.
- De Epidermis is de opperhuid bij planten, dit beschermt
de planten ook tegen uitdrogen en infecties.
- De Palissadeparenchymcellen zorgen voor het proces van
fotosynthese, dat hieronder staat uitgelegd.
- De Sponsparenchym zorgt voor de terugkaatsing van het
infrarode licht.
- De nerf zorgt voor drie dingen. Het zorgt voor de versteviging van het blad, het zorgt voor de aanvoer van water en voedingsstoffen
en het zorgt voor de afvoer van assimilaten.
- De huidmondjes zorgen ervoor dat de koolstofdioxide en dus ook zuurstof snel en efficiënt verspreid kunnen worden over de hele plant.